• Usemi Halisi
• Usemi wa Taarifa

Usemi Halisi

• Maneno halisi kama yanavyotamkwa na msemaji.
• Huandikwa bila kugeuza chochote.
• Huanzia kwa herufi kubwa.
• Hunukuliwa kwa alama za usemi ambazo huandikwa zikiwa mbili mbili na moja moja katika dondoo ndogo k.m. “Mwambie ‘ugua pole’ ukimuona,” baba aliniambia.
• Koma hutumiwa mwanzoni au mwishoni mwake.
• Msemaji mpya anapoanza kusema, unapaswa kufungua aya mpya k.m.
  Alimuuliza, “Huendi kwa nini?”
  “Sikupewa ruhusa,” alijibu Zahara.
• Baada ya (?) na (!) na (.) maneno huanzia kwa herufi kubwa k.m. "Lo! Unatoka wapi saa hii?" Aliniuliza.

Usemi wa Taarifa

• Ripoti kuhusu mambo yaliyosemwa na mtu mwingine.
• Si lazima maneno yatokee yalivyosemwa. Yanaweza kubadilishwa mradi ujumbe ubakie ule ule.
• Alama za mtajo, kiulizi na hisi hazitumiki.
• Maneno “kwamba’ na ‘kuwa’ hutumiwa.
• Baadhi ya maneno na viambishi hubadilika k.m. 
  

  usemi halisi	Usemi wa taarifa
  -angu -etu -enu -ako wiki ijayo kesho leo sasa huyu hii ta/ki ni na jana Lo! ?	-ake -ao -ao -ake wiki iliyofuata siku iliyofuata siku hiyo wakati huo huyo hiyo nge a li siku iliyotangulia alishangaa alitaka kujua