Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.

Mzee Juma ni mkulima anayejulikana kote katika kijiji cha Jomvu. Hii ni kutokana na shughuli zake za kilimo. Amefuga wanyama kama vile mbuzi, ng'ombe, kondoo, nguruwe na punda. Vilevile, amefuga kuku, bata, batamzinga na njiwa. Mzee Juma pia ana shamba kubwa lililo karibu na Mto Kijitonyama. Yeye hutumia maji ya mto huo msimu wa kiangazi ili kuinyunyizia mimea yake maji. Hali hiyo ya kunyunyizia mimea yake maji husaidia ili isinyauke wala kukauka. Kujulikana kwake kulitokana na hali ya kuwauzia wanakijiji mazao ya shambani au maziwa na mayai yaliyotokana na ufugaji wake.

Vilevile, Mzee Juma aliwafunza watoto wake shughuli hizo. Alielewa kuwa mtoto hufuata mwelekeo anaopewa na mzazi wake. Wakati wa likizo, wikendi na sikukuu, watoto hao walishirikiana na wazazi wao kufanya shughuli za shambani au ufugaji. Ungepata wakisaidia katika kupalilia mimea, kuvuna mazao au kubeba mazao yaliyovunwa. Pale nyumbani, ungewaona wakishughulika katika kuokota mayai yaliyotagwa, kuwakama ng'ombe au kuwalisha mifugo hao.

1. Ni kweli kuwa Mzee Juma ni;
   1. mwalimu
   2. mkulima
   3. daktari
   4. dereva
2. Kwa nini Mzee Juma anajulikana katika kijiji chote?
   1. Ana watoto wenye nidhamu.
   2. Ana mashamba makubwa.
   3. Kutokana na shughuli zake za kilimo.
   4. Ana mifugo wengi.
3. Maneno 'mtoto hufuata mwelekeo anaopewa na mzazi wake' yanaweza yakaelezwa kwa methali gani?
   1. Mtoto umleavyo ndivyo akuavyo.
   2. Polepole ndio mwendo.
   3. Siku za mwizi ni arubaini.
   4. Asiyesikia la mkuu huvunjika guu.
4. Ni nini ambacho Mzee Juma hakuwauzia wanakijiji?
   1. maziwa
   2. mazao ya shambani
   3. wanyama
   4. mayai
5. Ni kweli kuwa Mto Kijitonyama humpa Mzee Juma maji ya;
   1. kunywesha mifugo.
   2. kuoga.
   3. kufua nguo.
   4. kunyunyizia mimea.
6. Kwa nini watoto wa Mzee Juma walisaidia wazazi wao wakati wa likizo, wikendi na sikukuu pekee?
   1. Walienda shuleni wakati huo mwingine.
   2. Walikuwa wakicheza wakati huo mwingine.
   3. Wakati huo mwingine walienda kanisani.
   4. Wakati huo mwingine walienda kumtembelea nyanya yao.
7. Pale nyumbani, watoto wangefanya yafuatayo isipokuwa;
   1. kuokota mayai yaliyotagwa
   2. kuwakama ng'ombe
   3. kuwalisha mifugo
   4. kupalilia mimea

Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata.

Kompyuta au tarakilishi ni kifaa cha kidijitali chenye umuhimu mkubwa. Kifaa hicho hupatikana katika afisi za kazini, shuleni, hospitalini au nyumbani. Kompyuta ina sehemu kama vile bodidota, kiwambo, kitengo kikuu cha uchakataji, kipanya na kebo. Unapotaka kupiga chapa kwenye tarakilishi, tumia bodidota kuandika. Yale unayoyaandika huonekana kwenye kiwambo. Kipanya nacho huelekeza shughuli mbalimbali, kwenye kiwambo. Kitengo kikuu cha uchakataji hufanya shughuli zote za kompyuta kama vile kupokea ujumbe, kuuchanganua, kuhifadhi na kutuma ujumbe huo. Kazi ya kebo ni kupitisha umeme au data ya kidijitali.

Katika matumizi ya tarakilishi na vifaa vingine vya kidijitali, ni vyema kuomba ruhusa kutoka kwa mzazi, mlezi au mwalimu wako. Kabla ya kutumia kifaa cha kidijitali, unafaa kuhakikisha kuwa kifaa hicho kimeunganishwa na umeme. Kompyuta hutumika kupiga chapa, kusikiliza muziki, kucheza michezo ya tarakilishi, kutafuta maarifa kwenye mtandao, kujionea picha mtandaoni na kadhalika. Jambo muhimu ni kuwa si vyema kutumia vifaa vya kidijitali kwa muda mrefu. Ukiangalia mwangaza unaotoka kwenye vifaa hivyo kwa muda mrefu, unaweza ukapata matatizo ya macho.

8. Kulingana na kifungu, jina jingine la kompyuta ni ____________________________.
   1. runinga
   2. rununu
   3. tarakilishi
   4. televisheni
9. Maneno 'kuomba ruhusa' ni mfano wa nini?
   
   1. nahau
   2. methali
   3. tashbihi
   4. kitendawili
10. Ni nani ambaye mwanafunzi hawezi kuomba ruhusa kutoka kwake kabla ya kutumia kifaa cha kidijitali?
    1. mwalimu
    2. mwanafunzi
    3. mzazi
    4. mlezi
11. Mwanafunzi akiwa shuleni, anashauriwa kutumia tarakilishi kufanya nini?
    1. kusikiliza muziki
    2. kucheza michezo ya tarakilishi
    3. kutafuta maarifa kwenye mtandao
    4. kujionea picha mtandaoni
12. Jambo muhimu ni kuwa si vyema;
    1. kutumia vifaa vya kidijitali.
    2. kubeba vifaa vya kidijitali.
    3. kuweka vifaa vya kidijitali kwa muda mrefu..
    4. kutumia vifaa vya kidijitali kwa muda mrefu.

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.

Bendera ya taifa la Kenya ina rangi nne muhimu. Rangi nyeupe huonyesha amani. Amani ni hali ya utulivu ambao hudumu katika taifa lolote. Rangi nyeusi nayo huonyesha rangi ya wakenya. Wakenya hujulikana kwa rangi ya mwafrika ambayo ni nyeusi. Ni vyema kukubali na kufurahia jinsi ambavyo tumeumbwa. Maumbile ya mtu ni uamuzi ambao ulifanywa na Mungu. Rangi ya kijani kibichi, huonyesha mimea inayopatikana kwenye ardhi yetu. Miti, nyasi na mimea mingine ni muhimu sana kwa kila mkenya. Hatimaye, rangi nyekundu hutukumbusha kuwa kuna watu waliopigania uhuru wetu. Katika hali hiyo ya kupigania uhuru, kuna damu iliyomwagika. Kuipenda bendera yetu ni ishara ya uzalendo.

13. Rangi gani ambayo hutukumbusha uhuru wetu ulivyopatikana?
    
    1. nyekundu
    2. nyeupe
    3. nyeusi
    4. kijani
14. Ni nini tunachofaa kufanya ili kuonyesha kuwa miti, nyasi na mimea mingine ni muhimu?
    1. kupanda miti na nyasi zaidi.
    2. kukata miti iliyo mingi.
    3. kuchoma takataka kila mahali.
    4. kuwa na michoro ya nyasi, miti na mimea.
15. Chagua maana ya neno 'uzalendo' jinsi lilivyotumika katika kifungu.
    
    1. kujua rangi za bendera
    2. kupenda mazingira
    3. kuipenda nchi
    4. kuipenda bendera

Chagua jibu lifaalo ili kujazia nafasi zilizoachwa.

Paka ni mnyama __16__ anapendwa sana katika nyumba __17__. Paka wengi hupenda kutulia nyumbani bila tatizo lolote. Chakula __18__ na paka sana ni panya. Paka __19__ panya wanaoharibu vitu katika nyumba. Unapofuga paka, ni vigumu sana kwa __20__ kuharibiwa sebuleni na panya.

Jibu kila swali kulingana na maagizo.

21. Jua huchomoza upande gani wa dira?
    1. Kaskazini
    2. Mashariki
    3. Magharibi
    4. Kusini
22. Chagua jibu ambalo linaonyesha kitenzi.
    1. ruka
    2. kitabu
    3. mzuri
    4. huyu
23. Tambua kiwakilishi kwenye sentensi ifuatayo.
    Huyu amekula chakula kitamu.
    1. kitamu
    2. amekula
    3. chakula
    4. huyu
24. Tegua kitendawili;
    Chalia, chatembea na chala chakula cha mkono.
    1. kengele
    2. saa
    3. mtoto
    4. mbuzi
25. Tambua aina za maneno yaliyopigiwa mistari.
    Mwanafunzi mzuri anasoma polepole.
    1. kivumishi, kitenzi
    2. kiwakilishi, kielezi
    3. kielezi, nomino
    4. kivumishi, kielezi
26. Nomino gani ambayo haipatikani katika Ngeli ya A - WA?
    1. kipepeo
    2. mbuzi
    3. mti
    4. chawa
27. Chagua wingi wa;
    Mkeka wa mtume umewekwa.
    1. Mikeka ya mitume imewekwa. 
    2. Mikeka ya mitume yamewekwa.
    3. Mikeka ya watume imewekwa.
    4. Mikeka ya watume yamewekwa.
28. Nomino gani inayopatikana katika ngeli ya LI-LI?
    1. jiwe
    2. darasa
    3. giza
    4. jicho
29. Jibu la 'chewa' ni _____________________
    1. ewaa
    2. chewa
    3. njema
    4. marahaba
30. Ni vizuri _______________________ ndipo uingie ndani ya nyumba.
    1. upige makofi 
    2. upige pasi
    3. upige mbio
    4. upige hodi

INSHA

Andika insha ya wasifu kuhusu,

                                                                          NYUMBANI KWETU.
___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

MARKING SCHEME

1. B
2. C
3. A
4. C
5. D
6. A
7. D
8. C
9. A
10. B
11. C
12. D
13. A
14. A
15. C
16. D
17. C
18. C
19. A
20. C
21. B
22. A
23. D
24. B
25. D
26. C
27. A
28. C
29. B
30. D

Soma taarifa ifuatayo kisha ujibu swali 1-5

Furaha ni msichana wa gredi ya nne. Ana umri wa miaka tisa. Yeye anaishi na wazazi wake katika mtaa wa Kabiti. Nyumba yao ina sebule, jikoni, vyumba vitatu vya kulala, choo na bafu. Furaha anapenda kustarehe sebuleni. Kuna makochi manne na meza. Sakafuni kuna Zulia na ukutani kuna saa na mapambo tofauti. Ndani ya chumba cha furaha cha kulala mna kitanda chenye matendegu manne na meza ndogo ya kusomea pia kuna neti ambayo Furaha hutumia kujifunika ili asiumwe na mbu. Furaha na mama yake huandaa vyakula jikoni. Wao huandaa vyakula vitamu sana. Furaha anaipenda nyumba yao.

1. Jina la mtaa anamoishi furaha ni
   1. Kibra
   2. Kabiti
   3. Bibabii
   4. Hatujafahamishwa
2. Familia ya Furaha ina jumla ya watu wangapi?
   1. Wawili
   2. Watatu
   3. Wanne
   4. Watano
3. Sakafuni huwekwa zulia, je dirishani huwekwa nini?
   1. Kochi
   2. Neti
   3. Pazia
   4. Blanketi
4. Wageni hupokelewa wapi
   1. sebuleni
   2. jikoni
   3. bafuni
   4. dirishani
5. Kwa nini Furaha hulala ndani ya neti?
   1. ili asiumwe na mbu
   2. ili kuwe na joto
   3. kwa sababu yenye ni mwoga
   4. nzi huwa wengi chumbani mwake
      

Soma taarifa ifuatayo kisha ujibu swali 6-10.
Somo ni mvulana mwenye bidii shuleni pia yeye anapenda kujifunza mengi mtandaoni. Wakati mwingine yeye hazingatii usalama akitumia matini ya kijitali.

Siku moja alipata ujumbe mtandaoni kwanza alidhani ni ujumbe kutoka kwa rafiki yake kumbe ujumbe huo ulitoka kwa mtu asiyejua. Mtu huyo alimwambia wakutane mahali pa faragha. Mtu huyo alimwambia somo kuwa alikuwa na zawadi yake. Kwamba alitamani sana kupata zawadi yake. Kwanza alitamani sana kupata zawadi lakini aliona kwanza awajulishe wazazi wake. Kumbe mtu huyo hakuwa mzuri.

6. Bidii za Somo ziliangazia wapi hasa?
   1. Mtandaoni
   2. Shuleni
   3. Masomoni
   4. Rafikiye
7. Ujumbe aliopata ulitoka kwa nani?
   1. Rafikiye
   2. Mamaye
   3. Mtu asiyemjua
   4. Mwalimu
8. Ujumbe aliopata ulimwambia vipi?
   1. Wakutane faraghani
   2. Alikuwa amepita mtihani wake
   3. Azingatie usalama mtandaoni
   4. Asitumie mtandao
9. Je, Somo alikutana na aliyetuma ujumbe?
   1. Hatujafamisha
   2. La
   3. Naam
   4. Hamna uhakika
10. Ni kipi si kifaa cha kidijitari kati ya hivi?
    1. Kamera
    2. Simu
    3. Tarakilishi
    4. Redio

Soma kifungu hiki. Chagua jibu lifaalo kujaza nafasi zilizoachwa kutoka 11-15.

Elimu ya mazingira ni mada __11__ mkazo sana katika somo __12__Kiswahili. Wanafunzi wanahimizwa kusafisha mazingira __13__  ili wadumishe usafi.  Wanafunzi wakishirikiana watatimiza azma __14__ ya kudumisha usafi kwa kuwa __15__.

SARUFI

Kuanzia swali 16-30 jibu kulingana na maagizo

16. Chagua kundi lenye nomino pekee
    1. Amri, hisani, vizuri
    2. Chai, subira, nyeupe
    3. Hewa, amani, neno
    4. Haraka, baraka, pamoja
17. Tegua kitendawili
    Bei yangu haishuki _____________________________________
    1. shamba
    2. dhahabu
    3. pesa 
    4. uhai
18. Andika sentensi ifuatayo kwa wingi
    Mzazi alimtuma mwanawe shambani
    1. Mzazi aliwatuma wanawe mashambani
    2. Wazazi waliwatuma wanawe mashambani
    3. Wazazi aliwatuma wanawe shambani
    4. Wazazi waliwatuma wanawe shambani
19. Chagua orodha yenye maneno yaliyo katika ngeli ya KI-VI pekee
    1. Kifagio, choo, vitabu
    2. Kipofu, kiko, sahani
    3. Choo, kiwavi, kioo
    4. Mbwa, mti, kiberiti
20. Tumia amba ipasavyo
    Chombo ___________________________________ alitumia ni chake
    1. ambao
    2. ambayo
    3. ambacho
    4. ambavyo
21. Kanusha
    Alitembea akiimba
    1. Hakutembea wata hakuimba
    2. Hakutembea wala kuimba
    3. Hayatembe na hajaimba
    4. Hatatembea wala kuimba
22. Chagua nomino kwenye sentensi ifuatayo
    Mwimbaji aliimba kwa ustadi mno
    1. aliimba
    2. mno
    3. mstadi
    4. mwimbaji
23. Shairi lenye mishororo minne huitwa
    1. Tarbia
    2. Takhmisa
    3. Tathnia
    4. Tathlitha
24. Kamilisha methali ifuatayo
    Asiyesikia la mkuu
    1. huvunjika guu
    2. hufunzwa na ulimwengu
    3. hufaulu
    4. hupotea
25. Jibu la salamu sabalkheri ni
    1. Binuru
    2. Alamsiki
    3. Aheri
    4. Chewa
26. Wao _______________________________ walionaswa na polisi
    1. ndisi
    2. ndio
    3. ndiyo
    4. ndiwo
27. Umbo lifuatalo huitwa
    
    1. duara
    2. duara dufu
    3. mstatili
    4. mraba
28. Kinyume cha neno anika ni
    1. anikia
    2. anua
    3. anikika
    4. anika
29. Bendera ya Kenya ina rangi ngapi?
    1. Nne
    2. Tatu
    3. Tano
    4. Sita
30. Kisawe cha neno rafiki ni
    1. adui
    2. ndugu
    3. somo
    4. mzazi

INSHA

Andika insha ya kusisimua kuhusu mada ifuatayo

FAMILIA YETU

MARKING SCHEME       

1. B
2. B
3. C
4. A
5. A
6. B
7. C
8. A
9. B
10. D
11. D
12. D
13. A
14. D
15. C
16. C
17. A
18. B
19. A
20. C
21. B
22. D
23. A
24. A
25. C
26. B
27. B
28. B
29. A
30. C                                                                                                                         

MASWALI

MAAGIZO
Karatasi hii ina sehemu tano kuu.
Jibu maswali yote kulingana na maagizo.
Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.

Siku moja wakati wa jioni, Punda alikuwa amechoka sana. Alikuwa amelala chini ya mti baada ya kufanya kazi mchana wote. Aliamshwa saa kumi na moja alfajiri na kuanza kubebeshwa mizigo, Mwanzo, alibeba unga kutoka sokoni akipeleka nyumbani alikoishi. Unga huo ulikuwa magunia saba. Alipomaliza, alianza kusomba maji kutoka kwenye eneo la kisima akipeleka katika nyumba za watu. Shughuli ya kusafirisha maji ilifanyika kuanzia saa nne hadi saa saba. Alipotoka hapo, alifahamishwa kuwa kulikuwa na miti iliyofaa kubebwa kutoka msituni hadi mjini. Kazi ya kubeba miti ilianza saa nane. Kufikia saa kumi na mbili, Punda hakuwa amemaliza kubeba miti hiyo. Mvua ilikuwa imenyesha na kuisha huku punda akiendelea na kazi hiyo.
Punda aliamua kuzungumza na rafiki yake wa chanda na pete, Farasi. Farasi alionekana kuishi maisha ya starehe sana. Punda alimwamkua "Masalheri kaka?"kisha akauliza swali lake. Farasi alimweleza kuwa yeye huishi maisha ya starehe kwa sababu alikuwa amesoma. Alimfahamisha kuwa mara nyingi, unaposoma huwa unapata kazi nzuri ambazo si za mateso. Pia, alimwambia kuwa si lazima aajiriwe ikiwa amesoma. Angeweza kujifungulia biashara na kujiendeleza. Kando na kusoma, Farasi alimweleza faida ya kutumia talanta yake. Farasi alieleza kuwa yeye alikuwa na talanta ya riadha, hiyo ndiyo sababu alikuwa akikimbia mara kwa mara na kupata manufaa tele. Asubuhi iliyofuata, Punda aliwasili shuleni ili kuanza masomo ya jioni baada ya kazi. Ni kweli kuwa alisoma kwa bidii sana. Vilevile, alianza mazoezi ya uimbaji kwa kuwa alikuwa na sauti nzuri sana.

1. Kwa nini Punda alikuwa amechoka? 
   1. Alimka mapema sana.
   2. Alinyeshewa na mvua.
   3. Hakuwa amekula.
   4. Alifanya kazi nyingi sana.
2. Yawezekana kuwa Punda alimtembelea Farasi wakati gani?
   1. asubuhi
   2. usiku
   3. adhuhuri
   4. jioni
3. Badala ya kutumia neno 'rafiki yake', mwandishi angetumia neno gani lenye maana sawa!
   1. sahibu yake
   2. jirani yake
   3. ndugu yake
   4. mnyama mwenzake
4. Ufahamu huu unaonyesha umuhimu wa nini?
   1. talanta na masomo
   2. masomo na kuamka mapema
   3. kazi na talanta
   4. biashara na masomo
5. Punda alisomba maji kwa muda gani?
   1. saa saba
   2. saa tatu
   3. saa nne
   4. saa saba
6. Punda alibeba miti hadi saa ngapi?
   1. saa kumi na mbili
   2. kabla ya saa kumi na mbili 
   3. saa nane
   4. baada ya saa kumi na mbili
7. Maneno 'alisoma kwa bidii sana' yanaweza yakarejelewa kwa methali gani? 
   1. Mtoto umleavyo ndivyo akuavyo.
   2. Mgaagaa na upwa hali wali mkavu. 
   3. Asiyesikia la mkuu huvunjika guu. 
   4. Polepole ndio mwenda.
8. Kulingana na ufahamu, ni keli kuwa mtu aliyesoma:
   1. hawezi akaajiriwa.
   2. anaweza akaajiriwa au afanye biashara. 
   3. hawezi akafanya biashara.
   4. lazima aishi mjini.

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.
Upishi wa chakula ni muhimu sana katika maisha yetu. Kuna sababu mbalimbali ambazo hufanya tupike chakula. Kwanza, chakula huweza kuwa laini na kulika kwa urahisi ikiwa kimepikwa. Chakula kisichopikwa hakiwezi kikalika kwa urahisi. Jambo jingine ni kuwa kupika chakula huua viini ili mtu asiambukizwe ugonjwa. Magonjwa kama vile kipindupindu na kuendesha husababishwa nachakula au maji machafu. Kwa hivyo tunapopika chakula, chakula hicho huwa salama kwa ulaji. Kupika chakula pia hufanya chakula hicho kiwe na ladha nzuri. Chakula kilichopikwa huonja vizuri kuliko chakula amabacho hakijapikwa. Unapopika chakula, huwa kitamu kama asali.
Wakati wa kupika, kuna hatua kadhaa ambazo hufuatwa. Kabla ya kuinjika sufuria mekoni, ni vyema kukoka moto. Baada ya chakula kuiva, mtu huepua sufuria kisha akapakua chakula hicho. Vyakula huweza kupikwa kwa njia mbalimbali. Njia hizo ni kama vile kutokosa, kukaanga, kuoka na kubanika. Vyakula vinavyoweza kukaangwa ni kama vile samaki, mayai, nyama na mboga. Utokosaji nao huweza kufanyiwa viazi, mihogo, mahindi, samaki na nyama. Unaweza ukabanika mahindi na nyama kisha ukaoka keki, mkate au biskuti.

9. Zifuatazo ni faida za kupika chakula isipokuwa;
   1. Huwezesha chakula kumezwa kwa haraka.
   2. Huua viini katika chakula.
   3. Hufanya chakula kiwe laini.
   4. Huongeza ladha ya chakula.
10. Maneno 'kitamu kama asali' ni mfano wa;
    1. nahau
    2. kitendawili
    3. tashbihi
    4. kitanzandimi
11. Chagua hatua ya pili kati ya hatua zifuatazo kulingana na kifungu.
    1. koka
    2. injika
    3. epua
    4. pakua
12. Chakula gani kinachoweza kuandaliwa kwa kutokoswa, kukaangwa au kubanikwa?
    1. nyama
    2. keki
    3. viazi
    4. mboga

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.
Katika soko la Mikindani, kuna matunda aina mbalimbali. Siku moja watoto kadhaa walienda sokoni kununua matunda hayo. Wavulana walikuwa wanne nao wasichana walikuwa watatu. Kamau alinunua maembe, mananasi, machungwa na tufaha. Njeri alinunua matunda yote yaliyonunuliwa na Kamau isipokuwa maembe. Fatuma naye alinunua matunda yote yaliyonunuliwa na Njeri kisha akaongezea maembe na maparachichi. Wanjala alinunua

matunda yaleyale yaliyonunuliwa na Kamau kisha akaongezea maparachichi. Wengine nao walinunua matunda bila kuchagua, waliyachanganya tu. Walipomaliza shughuli zao, waliondoka na kurudi nyumbani.

13. Kifungu kinaeleza kuwa vijana wangapi walioenda sokoni?
    1. watatu
    2. wanne
    3. saba
    4. sita
14. Akina nani walionunua matunda ya aina moja?
    1. Wanjala na Fatuma
    2. Njeri na Fatuma
    3. Kamau na Njeri
    4. Wanjala na Kamau
15. Ni nani aliyenunua aina chache za matunda! 
    1. Kamau
    2. Wanjala
    3. Fatuma
    4. Njeri 

Jaza nafasi zilizoachwa kwa kutumia jibu linalofaa zaidi.
Nuru alichukua karatasi ..................16.................... ili kumwandikia Zawadi barua. Zawadi alikuwa ndugu yake aliyesomea mjini. Aliketi ..................17.................... kiti chake kisha akaanza kuandika barua hiyo. Baada ya kuandika anwani  ..................18.................... aliandika tarehe kisha akaendelea. Alimweleza  ..................19.................... ni vyema kuwa na maadili katika maisha. Maisha ya mtu ..................20.................... kuwa mazuri sana ikiwa ana maadili.

16.                      
    1. wake
    2. lake
    3. yake
    4. chake
17.              
    1. kwa
    2. kwenye
    3. katika
    4. ndani mwa
18.                    
    1. nne
    2. tatu
    3. mbili
    4. moja
19.                
    1. kuwa
    2. kuwamba
    3. kwa
    4. kama
20.                  
    1. yanaweza
    2. anaweza
    3. inaweza
    4. unaweza

Jibu kila swali kulingana na maagizo.

21. Chagua nomino ya wingi kwenye majibu yafuatayo.
    1. uraha
    2. matunda
    3. chai
    4. kitanda
22. Ukubwa wa 'mji' ni.
    1. miji
    2. kijiji
    3. vijiji
    4. jiji
23. Jibu gani ambalo halionyeshi matumizi ya herufi kubwa?
    1. Hutumika mwanzoni mwa sentensi.
    2. Hutumika kuandika nomino ya pekee.
    3. Hutumika mwishoni mwa sentensi.
    4. Hutumika kuonyesha ufupisho wa maneno. 
24. Pambo gani ambalo huvaliwa mkononi?
    1. ushanga
    2. bangili
    3. pete
    4. herini
25. Kinyume cha 'furaha ni.
    1. hasira
    2. lia
    3. huzuni
    4. woga
26. Chagua wingi wa:
    Kitabu changu kimewekwa ndani ya kabati.
    1. Vitabu vyetu vimewekwa ndani ya kabati.
    2. Vitabu vyangu vimewekwa ndani ya makabati.
    3. Vitabu vyangu vimewekwa ndani ya kabati.
    4. Vitabu vyetu vimewekwa ndani ya makabati. 
27. 'Mombasa, Ijumaa na Disemba' ni mifano ya aina gani za nomino?
    1. dhahania
    2. za pekee
    3. za makundi
    4. za vitenzijina
28. Umati ni wa watu' kama vile kicha ni cha
    1. pesa
    2. matunda
    3. funguo
    4. maua
29. Yafuatayo ni maagano isipokuwa;
    1. alamsiki
    2. buriani
    3. masalheri
    4. siku njema
30. Chagua sentensi inayoonyesha wakati uliopita, hali ya kuendelea.
    1. Juma alikuwa akisoma kitabu chake.
    2. Mama atakuwa akimshauri mtoto wake.
    3. Wangali wanakula chakula chao.
    4. Wanafunzi wamepanda miti mingi.

INSHA

Andika insha ya masimulizi kuhusu;

AJALI NILIYOSHUHUDIA

MWONGOZO

MAAGIZO

• Karatasi hii ina sehemu tano kuu.
• Jibu maswali yote kulingana na maagizo.

MASWALI

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.
Fanaka ni mwanafunzi katika shule ya msingi ya Elimubora. Yeye hupenda sana kuvaa nguo safi. Rinda lake huwa nadhifu na kupigwa pasi hadi likapendeza. Fanaka anajulikana katika shule yote kutokana na tabia zake nzuri. Anapokuwa shuleni, yeye huwa na marafiki wa karibu wawili. Marafiki hao ni Mwanzia na Kalondu. Yeye na marafiki zake husoma pamoja, kucheza na kula pamoja. Wao hupenda sana kucheza kibemasa. Wanapokuwa darasani, hawawezi kuenda haja bila kuomba idhini. Wanapotoka haja, wao huhakikisha kuwa wamenawa mikono kwa maji safi na sabuni.
Kule nyumbani, Fanaka hupenda sana kucheza na mnyama ampendaye ambaye ni paka. Paka wake ana rangi nyeusi na nyeupe. Fanaka humpa paka wake maziwa na nyama. Anapokuwa mgonjwa, paka huyo hupelekwa kwa daktari wa mifugo ili ampime na kumpa. matibabu Fanaka pia huwasaidia wazazi wake kufanya kazi za shambani na za nyumbani. Ndugu zake wawili hawajaanza kuenda shuleni kwa kuwa bado hawajafikisha umri wa kujiunga na shule.

1. Fanaka na wenzake hunawa mikono kwa maji
   1. safi.
   2. moto.
   3. mengi.
   4. baridi.
2. Ni kweli kuwa Fanaka ni
   1. mfupi.
   2. mvulana.
   3. msichana.
   4. mrefu.
3. Nahau 'kuomba idhini' ina maana gani kulingana na ufahamu?
   1. enda msalani
   2. omba ruhusa
   3. toka nje
   4. chukua nafasi
4. Fanaka na wenzake hunawa mikono;
   1.  kabla ya kuenda msalani.
   2.  baada ya kuenda msalani.
   3. ndipo watoke nje.
   4. wakiwa msalani.
5. Paka wa Fanaka anapokuwa mgonjwa, yeye hufanyiwa nini?
   1. Hupewa dawa.
   2. Hudungwa sindano:
   3. Hupelekwa kwa daktari.
   4. Hukataa kula.
6. Ni kweli kuwa tabia nzuri za Fanaka zimefanya;
   1. ajulikane na kila mwalimu.
   2. apite mtihani.
   3. ajulikane na kila mwanafunzi.
   4. apendwe na kila mwanafunzi.
7. Ni kweli kuwa ndugu wa Fanaka;
   1. ni wakubwa kwa Fanaka.
   2. wamemaliza masomo.
   3. si wasichana.
   4. ni wadogo kwa Fanaka.
8. Mnyama ambaye Fanaka humpenda sana ni yupi?
   1. paka
   2. mbwa
   3. mbuzi
   4. ngombe

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.
Runinga au televisheni ni kifaa muhimu sana katika maisha. Tofauti na hapo zamani siku hizi karibu kila familia huwa na runinga. Runinga huwafaa watu wengi mno katika familia. Watoto hupenda kutazama vibonzo kwenye runinga. Watu wengine nao hupenda kutazama nyimbo mbalimbali, vipindi na taarifa za habari. Kuna wale wanaopenda kutazama michezo kama vile kandanda, riadha na kadhalika.
Runinga yetu ni kubwa mno. Imewekwa sebuleni kwenye kabati lililo ukutani. Haturuhusiwi kutazama runinga kabla ya kumaliza kazi za ziada. Pia, ikiwa wazazi wanatazama kile wakitakacho, sisi husubiri kwanza wamalize ndipo tutazame vibonzo. Mimi hupenda kutazama PJ Mask na Sofia The First. Dada yangu naye hupenda kutazama Akili Kids. Mama naye hupenda kutazama kipindi cha 'Pete' kwenye Maisha Magic.

9.  Jina lingine la runinga ni gani kulingana na ufahamu?
   1. tarakilishi
   2. kopyuta
   3. televisheni
   4. rununu
10. Ni kweli kuwa hapo zamani;
    1. watu wote walikuwa na runinga. 
    2. watu wengi walikuwa na runinga.
    3. watu wachache walikuwa na runinga. 
    4. hakuna aliyekuwa na runinga.
11.  Watoto hupenda kutazama nini kwenye runinga?
    1. vibonzo
    2. kandanda
    3. nyimbo
    4. taarifa
12. Dada wa mwandishi anapenda kutazama nini kwenye runinga?
    1. PJ Mask
    2. Sofia The First
    3. Akili Kids
    4. Pete
13. Mwandishi anasema kuwa runinga yao imewekwa wapi?
    1. msalani
    2. sebuleni
    3. jikoni
    4. katika chumba cha kulala
14.  Mwandishi husema kuwa watoto hutazama runinga wakati gani?
    1. Badala ya kufanya kazi ya ziada. 
    2. Kabla ya kufanya lazi ya ziada.
    3. Baada ya kufanya kazi ya ya ziada.
    4. Wanapofanya kazi ya ziada.
15. Ni nani anayependa kutazama kipindi cha Pete?
    1. baba
    2. mwandishi
    3. dada
    4. mama

Jaza nafasi zilizoachwa kwa kutumia jibu linalofaa zaidi.
Kitabu..............16..................nacho mkononi kilikuwa na hadithi kuhusu Sungura na rafiki ..............17...................Walikuwa marafiki ..............18.................. sana. Kila wakati, ungepata wakishirikiana katika kila jambo. Waliwashauri watoto wao na kuwaambia wafuate njia nzuri. Tabia za watoto ..............19.................. zilikuwa za kupendeza sana. Watoto wenyewe walijua kwamba ..............20..................

16.                        
    1. niliokuwa
    2. nilizokuwa
    3. niliyokuwa
    4. nilichokuwa
17.                        
    1. wake
    2. zake
    3. yake
    4. lake
18.              
    1. wakubwa
    2. makubwa
    3. mikubwa
    4. kubwa
19.                
    1. hao
    2. huyo
    3. hawo
    4. hizo
20.                        
    1. haraka haraka haina baraka
    2. asiyesikia la mkuu huvunjika guu
    3. akufaaye kwa dhiki ndiye rafiki
    4. umoja ni nguvu utengano ni udhaifu

Jibu kila swali kulingana na maagizo.

21. Jibu gani ambalo linaonyesha nomino?
    1. kitabu
    2. imba
    3. vizuri
    4. wengi
22. Chagua jina la kifaa kinachotoa mwangaza katika nyumba.
    1. tumbuu
    2. balbu
    3. chandarua
    4. mchi
23. Onyesha kivumishi kwenye sentensi ifuatayo.
    Wanafunzi wazuri wamepewa zawadi.
    1. wanafunzi
    2. wazuri
    3. wamepewa
    4. zawadi.
24. Vazi gani ambalo huvaliwa na wavulana pekee?
    1. shati
    2. koti
    3. sweta
    4. chupi
25. Tegua kitendawili.
    Popote niendapo ananifuata.
    1. upepo
    2. nzi
    3. viatu
    4. kivuli
26. Chagua kiwakilishi kwenye sentensi ifuatayo.
    Huyu amemaliza chakula chake.
    1. chake
    2. chakula
    3. huyu
    4. amemaliza
27. Jibu la 'alamsiki' ni gani?
    1. binuru
    2. marahaba
    3. sijambo
    4. vyema
28. 'juu ya, chini ya, mbele ya na ndani ya' ni mifano ya
    1. vihisishi
    2. viunganishi
    3. vihusishi
    4. vielezi
29. Jaza nafasi kwa jibu linalofaa.
    Mtoto alianguka............................hakulia.
    1. na
    2. kwa sababu
    3. lakini
    4. wala
30. Chagua jibu ambalo ni kielezi.
    1. polepole
    2. nyumba
    3. lala
    4. huyo

INSHA

Mwandikie rafiki yako barua ukimweleza mambo uliyofanya wakati wa likizo

MWONGOZO

MASWALI

Bi. Wafula: Hamjambo wanafunzi?

Wanafunzi: Hatujambo Bi. Wafula, shikamoo.

Bi. Wafula: Marahaba wanafunzi. Natumai nyote mlikuwa na wikendi njema,

Wanafunzi: Naam Bi. Wafula, asante.

Bi. Wafula: (Huku akitabasamu) Leo katika kipindi chetu tutasoma kuhusu nyumbani. Je, nyumbani ni wapi?

Juma: Nyumbani ni mahali mtu anapoishi.

Bi. Wafula: Heko Juma! Maelezo hayo ni sahihi kabisa. Nyumbani kuna vyumba mbalimbali. Nipe mifano ya vyumba hivi?

Amani: (Kwa furaha) Nyumbani kuna vyumba kama vile sebule, chumba cha malazi, chumba cha kulia na pia mekoni.

Bi Wafula: Vizuri sana Amani. Hivyo basi leo tutaangazia sebule. Sebule ni chumba cha mapumziko. Sebuleni kuna vitu vingi sana kama vile?

Wanafunzi: (Kwa pamoja huku wakitazama picha vitabuni) Kuna makochi, meza, mtoto wa meza, runinga na pia pazia.

Bi. Wafula: Kweli kabisa, makochi na meza huundwa kwa mbao na kwa jina moja huitwa samani. Anayeunda vitu hivi kwa mbao huitwa seremala.

Maswali

1. Wanafunzi na Bi. Wafula walipatana darasani baada ya
   1. juma
   2. siku
   3. wikendi
   4. likizo.
2. Kulingana na mazungumzo haya, jibu la 'shikamoo' ni
   1. hatujambo
   2. aheri
   3. njema
   4. marahaba.
3. Kipi si chumba kinachopatikana nyumbani kulingana na mazungumzo haya?
   1. Sebule.
   2. Chumba cha kuchezea. 
   3. Mekoni.
   4. Chumba cha malazi.
4. Vitu vinavyoundwa kwa mbao huitwa
   1. kochi
   2. meza
   3. runinga
   4. samani.
5. Mtu anayeunda vitu kwa kutumia mbao huitwa
   1. seremala
   2. sonara
   3. mhunzi
   4. mwashi.

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu swali la 6-10.

Kijiji cha Pambana kilivamiwa na wezi sugu. Wezi hao walikuwa wakivunja milango ya nyumba za watu usiku na mchana. Walikuwa pia wakiwashambulia watu na kutoroka na mifungo yao. Vitendo hivi vya wizi vilendelea kuenea na kuongezeka. Hivyo basi, wanakijiji hawakuwa na budi ila kupiga ripoti kwenye kituo cha polisi.

Baada ya kuripoti, wanakijiji walishauriwa kuunda milango na nyua thabiti. Vilevile waliunda vikundi vya kujilinda wenyewe. Waliamua kushirikiana pamoja na polisi kupunguza hali ya uhalifu.

Baada ya miezi miwili, visa vya wizi vilipungua. Wanakijiji waliweza kurejea kwa shughuli zao za kila siku bila woga.

Maswali

6. Taja jina la kijiji kulingana na kifungu.
   1. Pambazuko
   2. Kijiji
   3. Pambana
   4. Kituo.
7. Kulingana na kifungu, nani aliyewashambulia wanakijiji na kutoroka na mifungo yao?
   1. Polisi
   2. Watu
   3. Wezi
   4. Wanakijiji wenzao.
8. Visa vya wizi vilipoongezeka, wanakijiji walienda kupiga ripoti wapi?
   1. Shuleni
   2. Kortini
   3. Nyumbani
   4. Kituo cha polisi.
9. Kulingana na kifungu hiki, wezi hawakuogopa kwani waliwashambulia wanakijiji wakati gani?
   1. Jumatatu na Ijumaa
   2. Asubuhi na jioni
   3. Wakati wa likizo
   4. Usiku na mchana.
10. Visa vya wizi vilipungua baada ya miezi
    1. moja
    2. miwili
    3. sita
    4. mitatu.

Soma kifungu kifuatacho kwa makini kisha ujibu swali la 11-15

Hapo zamani paliishi sungura na rafiki yake ndovu. Sungura alikuwa mnyama mdogo kuliko ndovu lakini mjanja sana. Ndovu naye, ambaye pia huitwa tembo, alikuwa mkubwa sana na karimu. Ndovu alijitokea sana kusaidia sungura na wanyamapori wengine pale msituni.

Ndovu na sungura walishirikiana kwa kila jambo. Zaidi ya hayo, waliwalea watoto wao pamoja na kwa upendo. Wanyama wengine walitamani sana urafiki ule wa ndovu na sungura. Walijaribu pia kuwatenganisha lakini walishindwa.

Watoto wao pia walikuwa wakiiga urafiki ule wa wazazi wao. Walicheza, kula na kulala pamoja. Kwa kweli, mtoto umleavyo ndivyo akuavyo.

Maswali

11. Sungura na ndovu walikuwa
    1. ndugu
    2. marafiki
    3. adui
    4. wanakijiji.
12. Sungura na ndovu waiishi wapi?
    1. Nyumbani
    2. Mitini
    3. Milimani
    4. Msituni.
13. Watoto wa sungura na ndovu walikuwa wakipendana kwa sababu ya
    1. urafiki wa wazazi wao
    2. hasira za wazazi wao
    3. kutojuana
    4. njaa.
14. Ni nini kilichofanya wanyama wengine kuwa na tamaa?
    1. Uadui wa sungura na ndovu.
    2. Watoto wa sungura na ndovu.
    3. Kusaidiana kwa ndovu.
    4. Urafiki wa ndovu na sungura.
15. Ndovu alikuwa na ukarimi kwa nini?
    1. Alimpiga sungura.
    2. Alisaidia sungura na wanyama wengine.
    3. Aliwafukuza wanyama wengine.
    4. Hakuwapenda watoto wake.

Soma kifungu kifuatacho kwa makini kisha ujaze pengo kwa majibu sahihi (16-20).

Pendo alikuwa msichana wa shule yetu ..................16............... alikuwa mrembo sana. Wazazi wake walikuwa maskini sana.  ..................17............. kumpeleka kwa shangazi yao aliyekuwa tajiri ..................18...............

Pendo alihamia kwa shangazi yake aliyempenda kama mwana ..................19...............Pendo naye akaamua kusoma vitabu ..................20............... kwa bidii.

16.                      
    1. Sisi
    2. Mimi
    3. Yeye
    4. Wao
17.                  
    1. Tuliamua
    2. Waliamua
    3. Aliamua
    4. Mliamua
18.                
    1. sana
    2. mbali
    3. nyingi
    4. kidogo
19.                  
    1. chake
    2. wake
    3. zake
    4. lake
20.              
    1. wake
    2. zake
    3. chao
    4. vyake

Kuanzia swali la 21 hdi 30, jibu kila Swali kulingana na maagizo uliyopewa.

21. Bibi na pipi ni vitate. Vile vile, kitate cha papa ni
    1. bata
    2. paka
    3. kata
    4. baba
22. Mama amenunua rinda..................................
    1. mwekundu
    2. jekundu
    3. lekundu
    4. nyekundu
23. Chagua neno ambalo ni si kitenzi kati ya haya.
    1. Cheza
    2. Kula
    3. Lia
    4. Mwalimu
24. Jibu la salamu 'alamsiki' ni .....................................
    1. binuru
    2. nawe pia
    3. aheri
    4. buriani
25. Kabla ya kuvuka njia, Juma alisimama ....................... barabara.
    1. juu ya
    2. kando ya
    3. ndani ya
    4. katika ya
26. Tambua kiunganishi katika sentensi hii.
    Mtoto aliadhibiwa kwa sababu ya utundu wake.
    1. mtoto
    2. aliadhibiwa
    3. kwa sababu
    4. utundu
27. Tegua kitendawili kifuatacho.
    Popote niendapo hunifuata.
    1. Macho
    2. Kivuli
    3. Mtoto
    4. Rafiki.
       Tumia kielezi sahihi kukamilisha sentensi hizi.
28. Chui hukumbia..................................
    1. mbio
    2. polepole
    3. kabisa
    4. ovyo
29. Kobe hutembea .................................
    1. ovyo
    2. haraka
    3. polepole
    4. sana.
30. Andika wingi wa sentensi ifuatayo.
    Mwanafunzi anasoma kitabu.
    1. Mwanafunzi anasoma vitabu. 
    2. Wanafunzi wanasoma kitabu.
    3. Mwanafunzi wanasoma kitabu. 
    4. Wanafunzi wanasoma vitabu.
31. Chagua alama ifaayo kuakifisha sentensi ifuatayo.
    Je...............................wewe utaenda kwao?
    1. , 
    2. !
    3. ?
    4. " "

INSHA

Andika insha ya kusisimua kuhusu:

SIKU YA KUFUNGA SHULE

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

MWONGOZO

MASWALI

Kusikiliza na kuzungumza
Soma mazungumzo yafuatayo kisha ujibu maswali 1-5

(Runo ameketi kwenye kivuli pamoja na baba yake wakizungumziana)

Runo: (akimsogelea Baba) Shikamoo Baba?

Baba: (kwa tabasamu) Marahaba mwanangu! Habari za shule?

Runo:  Njema baba! (kimya) Baba, nikwambie tulichosoma leo?

Baba: Naam, nieleze mwanangu!

Runo:  Leo tulifunzwa kuhusu nidhamu mezani.

Baba:  Hilo ni somo zuri sana.

Runo:  Mwalimu alituelezea kidogo kisha akatuambia tujadiliane na wazazi wetu. Nidhamu mezani ni nini?

Baba:  Aha! Runo, nidhamu mezani ni tabia nzuri ya mtu kabla ya kula, anapokula na baada ya kula.

Runo:  Ooh! Nimeelewa.

Baba:  Mwanangu, kabla hujala unafaa kunawa mikono kwa maji safi na sabuni.

Runo:  Naam baba. Aidha ninafaa kumshukuru Mungu kwa chakula.

Baba:  Ndio Runo. Pia hufai kupakua chakula ambacho huwezi kumaliza. Kama utabakisha hufai kumwaga. Unafaa kukiweka ule baadaye.

Runo:  Kweli Baba! Ni vibaya sana kumwaga chakula. Kuna watoto kama mimi ambao hawana chakula.

Baba:  Umeongea ukweli. Je, ukimaliza kula unafaa kufanya nini?

Runo:  (Kwa ujasiri) Kumshukuru aliyenipatia chakula na kunawa mikono yangu.

Baba:  Vyema! Unastahili pia kuondoa vyombo ulivyotumia na kuvipeleka jikoni ili vioshwe.

Runo:  Asante baba! Hakika umenifunza mengi.

1. Runo alipoulizwa na baba kuhusu habari za shule. Alimjibu vipi?
   1. Naam
   2. Njema
   3. Shikamoo
   4. Marahaba
2. Maneno yafuatayo yametumiwa katika mazungumzo. Lipi linaonyesha kushukuru kwa wema uliofanyiwa?
   1. Karibu
   2. Naam
   3. Asante
   4. Kweli
3. Ni jibu lipi linaloonyesha nidhamu ambayo Baba alimfunza Runo?
   1. Kunawa mikono, kupakua chakula utakachomaliza, kuondoa vyombo baada ya kula. 
   2. Kumwaga chakula, kupakua chakula utakachomaliza, kupeleka vyombo jikoni 
   3. kupakua chakula utakachomaliza, kuomba, kumshukuru aliyekupa chakula.
   4. Kuweka chakula kilichobaki, kunawa mikono, kuwa mlafi
4. Baada ya mazungumzo: 
   1. Runo alimuaga baba yake.
   2. Runo alimshukuru baba yake.
   3. Baba alimuaga Runo
   4. Baba alimshukuru Runo.
5. Neno nidhamu lina maana gani?
   1. Mienendo mibaya
   2. Tabia ya kula
   3. Tabia nzuri
   4. Kuwatii wakubwa wetu

Soma hadithi ifuatayo kisha ujibu maswali 6-9

Siku moja Sungura aliamka kabla ya jua kuchomoza. Alianza safari ya kwenda kumtembelea rafiki yake. Hakutaka kuchelewa kufika. Alipanda milima na kuvuka mabonde. Jua lilipochomoza, aligundua kuwa alikuwa amepotea njia. Alikuwa anaelekea Mashariki badala ya Magharibi.

Alisimama na kushindwa na la kufanya. Alimwona kobe aliyekuwa kichakani na kumwomba amsaidie. Kobe alimwuuliza upande aliokuwa akienda. Sungura alimwambia alikuwa akienda Mashariki alikoishi rafiki yake. Kobe alimwambia kuwa jua huchomoza upande wa Mashariki wa dira kila asubuhi.

Sungura aligundua kuwa mgongo wake ulifaa kuelekea upande jua lilikuwa likitokea nao uso upande ambao jua lilikuwa likielekea. Alimshukuru kobe sana kwa kumsaidia. Aliendelea na safari yake akiwa na furaha kubwa.

6. Nyumbani kwa rafiki wa Sungura kulikuwa upande gani kutoka kwa Sungura?
   1. Mashariki 
   2. Magharibi
   3. Kaskazini
   4. Kusini
7. Kwa nini Sungura aliamka mapema? ili 
   1. apande milima na kuvuka mabonde. 
   2. aone jua likichomoza.
   3. aulize kobe kwa rafiki yake
   4. asichelewe kufika kwa rafiki yake.
8. Kwa nini kobe ni rafiki mzuri?
   1. Alimwonyesha Sungura njia.
   2. Alikutana na Sungura njiani.
   3. Anajua upande ambao jua huchomoza.
   4. Alikubali kuongea na Sungura.
9. Kifungu ulichosoma kina aya ngapi?
   1. Nne
   2. Mbili
   3. Tatu
   4. Tano

Soma hadithi ifuatayo kisha ujibu maswali 10-12

Katika kipindi cha Kiswahili mwalimu wetu Bwana Ujuzi alitufundisha kuandika kwa kutumia tarakilishi.

Alituonyesha sehemu mbalimbali za kompyuta, majina yake pamoja na njia za kuzitumia.

Sehemu hizo ndizo hizi:

Alituambia kuwa kabla hatujaanza kutumia kompyuta, tuhakikishe ina umeme wa kutosha. Baada ya hayo tubonyeze kitufe cha kuwashia tarakilishi. Ikiwaka alituambia tuweke nenosiri kwa kupiga taipu neno hilo. Isitoshe alituambia kuwa baada ya kukamilisha kazi tuihifadhi. Mwishowe alituambia tuifunge kompyuta.

10. Ni sehemu gani hutumiwa mtu anapopiga taipu?
    1. Kipanya
    2. Bodidota
    3. Kiwambo
    4. Kitengo kikuu cha uchakataji
11. Mwalimu alipatiana hatua ngapi mtu anapotumia tarakilishi?
    1. Nne
    2. Sita
    3. Tano
    4. Tatu
12. Kwa nini mtu huweka nenosiri katika tarakilishi yake?
    1. Ili isifunguliwe na mtu mwingine bila ruhusa
    2. Ili kompyuta isiibwe
    3. Ili mtu aweze kuitumia vizuri
    4. Ili tarakilishi isiharibike

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali 13-15.

Jayda amezaliwa na kulelewa jijini Nairobi. Wazazi wake Bwana na Bi. Akili wamemlea vizuri sana. Huwa wanahakikisha amepata haki zake kama vile: lishe bora, Makao mazuri, mavazi ya kupendeza, huduma za afya na elimu katika shule nzuri.

Jayda pia hushauriwa na wazazi wake kuwa na nidhamu.

Hufundishwa kuwa na tabia nzuri na kutumia wakati wake kwa njia inayofaa. Zaidi ya hayo hufundishwa kuwa na heshima kwa wakubwa na wadogo. Isitoshe huwa wanamwelekeza kuwa na bidii katika shughuli zote za maisha. Kila akikosea huwa anarekebishwa na kupewa ushauri nasaha.

Ni kweli kusema kuwa wazazi wa Jayda wanaelewa umuhimu wa malezi bora. Wahenga walisema kuwa mtoto umleavyo ndivyo akuavyo

13. Kulingana na kifungu ulichokisoma ni gani kati ya haki hizi haijatajwa?
    1. Haki ya kupata lishe bora
    2. Haki ya elimu
    3. Haki ya kucheza
    4. Haki ya kupewa mavazi mazuri
14. Wazazi wa Jayda humfanyia nini anapokosea?
    1. Kumwadhibu
    2. Kumpeleka kwa mwalimu
    3. Kumchapa
    4. Kumrekebisha na kumpa ushauri nasaha.
15. Ni Methali gani imetumiwa katika kifungu hiki?
    1. Ushauri nasaha
    2. Ni kweli kusema kuwa
    3. Mtoto umleavyo ndivyo akuavyo
    4. Amezaliwa na kulelewa

Soma kifungu kifuatacho. Kina nafasi 16 hadi 20. Umepewa majibu manne hapo. Chagua jibu lifaalo Zaidi kati ya yale uliyopewa.

Mwalimu .....................16................. wa Kiswahili hufundisha  .....................17................. sana. Ametufundisha vielezi kama vile polepole na .....................18.................  Yeye pia hutufundisha kutumia  .....................19................. ili tujue maana za maneno. Kila anapokamilisha kipindi hutuaga  .....................20................. nasi husema kwaheri ya kuonana.

16.                        
    1. wangu
    2. yangu
    3. changu
    4. langu
17.                      
    1. nzuri
    2. vizuri
    3. uzuri
    4. mizuri
18.                  
    1. kwa sababu
    2. lo!
    3. chini ya
    4. haraka
19.                  
    1. kamusi
    2. bibilia
    3. madaftari
    4. kalamu
20.                    
    1. hamjambo
    2. shikamoo
    3. kwaheri
    4. buriani

Kutoka swali 21-30, chagua jibu sahihi. 

21. Tazama picha hii kisha ujibu swali
    
    Chombo hiki huitwaje?
    1. Saa
    2. Dira
    3. Kipimajoto
    4. Televisheni
22. Tumia Maneno ya adabu badala ya 'kuenda chooni'
    1. Kuenda msalani
    2. kukojoa
    3. kutapika
    4. kujifungua
23. Hali ya mtu kuipenda nchi yake sana na kuwa tayari kuifia ni
    1. Ufisadi
    2. Uzalendo
    3. Umoja
    4. Uwiano
24. Chagua wingi wa: Mwalimu wangu ananipenda sana.
    1. Mwalimu wako anatupenda sana.
    2. Walimu wangu wanatupenda sana.
    3. Mwalimu wetu anatupenda sana.
    4. Walimu wetu wanatupenda sana.
25. Ni kundi gani lina mpangilio mzuri wa maneno kama yatakavyofuatana katika kamusi?
    1. Kula, pakua, pika, nawa
    2. Salamu, salama, salimu, sala
    3. Kinu, kisu, mchi mwiko
    4. Zulia, tumbuu, pazia, fremu
26. Nomino hizi zote ziko katika ngeli ya A-WA isipokuwa
    1. kuku
    2. mtu
    3. mwizi
    4. mti
27. Kitendawili! Tunamsikia lakini hatumuoni
    1. mbuzi
    2. Kioo
    3. Pikipiki
    4. Sauti
28. Unapoandika insha ya barua mtu huanza na nini?
    1. Anwani
    2. Tamati
    3. Kimalizio
    4. Mwili
29. Tumia kihusishi sahihi? Kikombe kimewekwa ............................ meza.
    
    
    1. mbele ya
    2. kando ya
    3. chini ya
    4. juu ya
30. Tazama picha kisha ujibu swali. Vazi hili linaitwaje?
    
    
    1. Kaptura
    2. Sketi
    3. Rinda
    4. Chupi

KISWAHILI: INSHA

Muda: Dakika 40

Mwandikie baba yako barua ukimwelezea vile unavyoendelea katika masomo yako.

MWONGOZO

KUSIKILIZA NA KUZUNGUMZA

Soma mazungumzo yafuatayo kisha ujibu maswali

(Ni siku ya Jumamosi asubuhi. Sofia anakutana na Pendo barabarani) 
Sofia :   (akimkumbatia) Sabalkheri rafiki yangu!
Pendo : (kwa tabasamu) Aheri sahibu yangu.
Sofia :   Leo umevalia mavazi ya kupendeza na kujipamba kwa mapambo ya kipekee. Unaenda wapi?
Pendo : Ninaelekea kanisani kuhudhuria harusi ya shangazi yangu. Harusini ni lazima mtu awe maridadi kama
              kipepeo.
Sofia :   (Akimtazama kwa makini) Naomba unieleze baadhi ya mapambo yako.
Pendo : Nitafurahia kufanya hivyo. Kwanza shingoni nimevaa mkufu na kidami.
Sofia :   Na kwenye kiwiko cha mkono umevaa pambo gani?
Pendo : (Akimwonyesha) pambo hili linaitwa bangili.
Sofia :   Asante. Ninaona linametameta sana.
Pendo : Puani pia nina kikero na kipini. Kipini ni hiki kwenye upande wa kushoto wa pua na kikero kwenye
              upande wa pua.
Sofia :   Ninaona pia una vipuli masikioni.
Pendo : Ndiyo. Hivi nilinunuliwa na mama yangu.
Sofia :   Kusema kweli sijawahi kuona ukivutia hivi. Nitakuruhusu uende ili usichelewe kufika harusini.
Pendo : Kwaheri!
Sofia :   Kwaheri ya kuonana.

1. Sofia na Pendo walikutana wakati gani?
   
   1. Jioni
   2. Asubuhi
   3. Adhuhuri
   4. Usiku
2. Maneno yafuatayo yametumiwa katika mazungumzo. Lipi ni la maagano
   1. Sabalkheri
   2. Aheri 
   3. Asante
   4. Kwaheri
3. Pendo alikuwa amevaa mapambo haya yote isipokuwa
   1. Kidani
   2. Mkufu
   3. Kikero
   4. Herini
4. Kulingana na mazungumzo haya jina rafiki lina maana sawa na
   1. ndugu
   2. pendo
   3. sofia
   4. sahibu
5. Katika mazungumzo uliyoyasoma Pendo na Sofia walizungumzia nini hasa? 
   
   1. Harusi
   2. Mapambo
   3. Mavazi
   4. Kanisa

Swali la 6 hadi la 9

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali.

Likizo yangu ya katikati ya muhula ilikuwa na shughuli nyingi. Tuliporuhusiwa kwenda nyumbani nilifurahi sana kwa sababu nilikuwa nimewajibika vizuri katika masomo yangu shuleni. Nilikuwa nikikamilisha shughuli zangu zote darasani, miradi yangu ilikuwa bora zaidi darasani, usafi wangu na nidhamu zilikuwa za hali ya juu

Wazazi wangu walikuwa wameniahidi zawadi kama ningekuwa na ripoti nzuri kutoka kwa mwalimu. Bila shaka ripoti yangu ilikuwa ya kupendeza. Wazazi wangu walipoiona walifurahi sana. Nilinunuliwa tableti ya kunisaidia kufanya kazi yangu ya shuleni pamoja na kuwasiliana na wenzangu.

Katika likizo hiyo fupi niliwasaidia wazazi wangu kufanya shughuli za kilimo na ufugaji wa ng'ombe. Nilisaidia kupanda mahindi na maharagwe shambani kwa sababu mvua ilikuwa karibu kunyesha. Aidha nilisaidia kuwakatia ng'ombe majani, kuwapa maji, kukama na kuenda kuuza maziwa. Wazazi wangu walifurahia sana kwa kuwasaidia katika kazi.

Isitoshe nilifanya mradi tuliokuwa tumepewa na mwalimu wetu wa Kiswahili. Mradi huo ulikuwa kukusanya mapambo mbalimbali. Wazazi wangu walishirikiana nami kutafuta mapambo hayo.

Nilifurahia sana likizo hiyo na niliporudi shuleni niliendelea na masomo yangu vyema. 

6. Likizo iliyozungumziwa ni gani?
   1. Ya mwezi wa nane
   2. Ya mwezi wanne
   3. Ya mwisho wa mwaka
   4. Ya katikati ya muhula
7. Kwa nini mwandishi alinunuliwa rununu?
   
   1. Kwa kupata ripoti nzuri kutoka kwa mwalimu
   2. Kwa kukamilisha kazi yake shuleni
   3. Kwa kuwa mwanafunzi safi zaidi
   4. Kwa sababu ilikuwa likizo
8. Ni kweli kusema kuwa wazazi wa mwandishi:
   
   1. Hufuga kuku
   2. Hukuza mimea na kufuga ng'ombe
   3. Ni wakulima na wafanyabiashara
   4. Ni wakulima na walimu
9. Hali ya mwandishi kufanya kazi pamoja na wazazi wake inadhihirisha maadili gani?
   
   1. Ukarimu
   2. Utengano
   3. Umoja
   4. Usawa

Swali la 10 hadi la 12
Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali.

Taji ni mvulana anayependa kula lishe bora. Ameupanga mlo wake vizuri ili asikose viini lishe muhimu katika mwili wake. Kabla ya kula chakula huwa anakula matunda na kungoja dakika thelathini. Licha ya hayo huwa anakunywa maji ya kutosha kila siku. Ifuatayo ndiyo ratiba yake. Lishe bora humsaidia kuwa na afya nzuri na kuweza kufanya shughuli zake vyema. Ifuatayo ni ratiba yake. 

10. Chakula ambacho Taji hula siku inapoanza ni gani?
    1. Kilalio
    2. Matunda
    3. Kifungua kinywa
    4. Maji
11. Ni chakula gani ambacho Taji hula katika kila mlo?
    1. Mboga za kiasili
    2. Matunda
    3. Pilau
    4. Ugali
12. Kwa nini Taji hula lishe bora?
    1. Ili awe na afya bora
    2. Ana ratiba nzuri
    3. Kwa sababu ni mvulana
    4. Ili ashibe

Swali la 13 hadi la 15

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali.

Hapo zamani za kale Kuku na Kanga walikuwa marafiki. Marafiki hawa walikuwa na maumbile sawa. Walifanya mambo yao pamoja. Walichakura pamoja wakitafuta chakula. Vifaranga wao nao walicheza pamoja.

Siku moja Kuku alimwomba Mwewe sindano ili awashonee vifaranga wake fulana. Mwewe alikuwa jirani yao. Baada ya kuitumia sindano hiyo, Kuku aliiweka kabatini. Kuku alipokwenda kutafuta chakula, kifaranga wake mmoja alichukua sindano hiyo. Alianza kushona kitambaa jinsi alivyomwona mama yake akishona.

Mwewe alipotaka sindano yake, Kuku aliitafuta kabatini, hakuipata. Kifaranga aliyechukua sindano hiyo alimwambia mama yake kwamba sindano ilipotea. Kuku aliwaambia vifaranga wake waanze kuchakura ili watafute sindano ya Mwewe. Waliitafuta sindano kila mahali bila mafanikio.

"Usiponipa sindano yangu nachukua kifaranga mmoja kila siku," Mwewe alimwambia kuku. Mwewe alianza kuchukua kifaranga mmoja kila siku. Vifaranga wa Kuku na Kanga walianza kupungua. Kanga alipojua kilichokuwa kinaendelea, aliamua kuwachukua vifaranga wake waliobaki na kwenda kichakani. Aliwabandika vitone vya pamba kwa kutumia gundi. Wakawa na madoa meupe. Mwewe alishindwa kuwatambua.

Ukiwaona kuku na Kanga wanachakura, jua tu bado wanatafuta sindano ya Mwewe.

13. Vifaranga wa Kuku na Kanga walifanya nini pamoja?
    
    1. Kuchakura wakitafuta chakula
    2. Kuchakura wakitafuta sindano ya mwewe
    3. Walicheza pamoja
    4. Kulala pamoja
14. Kuku anawajali vifaranga wake kwani:
    
    1. Alitaka kuwashonea fulana.
    2. Aliomba sindano
    3. Aliwashonea kitambaa
    4. Alicheza nao
15. "Mwewe alishindwa kuwatambua. "Neno kuwatambua lina maana gani?
    1. Kuwala
    2. Kuwaona
    3. Kuwajua
    4. kuwapenda

Soma kifungu kifuatacho. Kina nafasi 16 hadi 20. Umepewa majibu manne hapo. Chagua jibu lifaalo zaidi kati ya yale uliyopewa.

Timu ___16___ shule yetu ilishiriki katika mechi. ___17___ walikuwa wakiwashangilia ili washinde. Mchezaji ___18___ alianguka na kupata ___19___ miguuni na mikononi. Maskauti walimpa ___20___  kisha akapelekwa zahanatini.

Swali la 21-30

SARUFI

21. Tazama picha hizi kisha ujibu maswali
    
    Shughuli zilizo kwenye picha ni za ________________________
    
    1. Kujipamba
    2. Huduma ya kwanza
    3. Mapishi
    4. Kilimo
22. Chagua jibu lenye nomino za aina moja.
    
    1. Kenya, Alhamisi
    2. kiti, ukweli
    3. Thurea, meza
    4. Mwanajeshi, furaha
23. Chagua sentensi iliyoakifishwa kwa usahihi.
    1. Kuku anapenda, kuchakura mchangani?
    2. Unakula nini, siku ya Jumapili.
    3. Je, Mto Athi una samaki wengi?
    4. Tito atawaheshimu walimu wake,
24. Chagua jibu sahihi kujaza nafasi. ________________ za babu yangu zilitengenezwa na  seramala hapo _________________
    
    1. Zamani, samani
    2. Thamani, samani
    3. Samani, zamani
    4. Amani, zamani
25. Panga maneno haya kama yanavyofuatana katika kamusi. 
    (filamu, firimbi, fyonza, fulana, faulu)
    1. Fyonza, fulana, firimbi, filamu, faulu
    2. Faulu, filamu, firimbi, fulana, fyonza
    3. Faulu, fulana, fyonza, filamu, firimbi
    4. Faulu, filamu,fulana, firimbi, fyonza
26. Nomino zifuatazo zinafaa kuwa za ngeli moja. Chagua nomino iliyo katika ngeli tofauti.
    1. Saa
    2. Pete
    3. Barua
    4. Joto
27. Andika sentensi ifuatayo katika wingi. Kalamu ya wino ilitumiwa na mwanafunzi.
    
    1. Kalamu za wino zilitumiwa na wanafunzi.
    2. Kalamu vya wino vilitumiwa na wanafunzi
    3. Kalamu za wino zilitumiwa na mwanafunzi
    4. Kalamu ya wino ilitumiwa na wanafunzi.
28. Ni maamkuzi au maagano gani hayajaambatanishwa vizuri na jibu lake?
    1. Shikamoo- marahaba
    2. Alamsiki- nawe pia
    3. Kwaheri- ya kuonana
    4. Buriani- buriani dawa
29. Kifaa hiki hutusaidia kujua __________________________
    
    1. wakati 
    2. hali ya anga
    3. sehemu
    4. hali ya joto mwilini
30. Jina la heshima la kumwita mwanamume ni _________________________
    
    1. bibi
    2. bwana
    3. ndugu
    4. somo

INSHA

Andika insha kuhusu mada ifuatayo:

HARUSI YA KUPENDEZA 

MARKING SCHEME

1. B
2. D
3. D
4. D
5. B
6. B
7. A
8. B
9. C
10. B
11. B
12. A
13. C
14. A
15. C
16. B
17. A
18. D
19. A
20. B
21. C
22. A
23. C
24. C
25. B
26. D
27. A
28. B
29. A
30. B

MAAGIZO

Karatasi hii ina sehemu tano kuu.

Jibu maswali yote kulingana na maagizo.

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.

Fisi na wenzake walialikwa katika sherehe kubwa kule mjini. Pamoja na Fisi, wanyama wengine walioalikwa walikuwa Sungura, Ndovu na Nyoka. Sherehe hiyo ilikuwa ya harusi kati ya Chui na Kondoo. Walipofika katika sherehe hiyo, walipata sherehe ilikuwa imeanza. Baada ya nyimbo kuimbwa, wakati wa kuunganishwa ulifika. Chui na Kondoo walitangazwa kuwa mke na mume. Shangwe na kelele zilisikika hewani. Hatua iliyofuata ilikuwa ya kufurahia mlo. Huo ndio wakati ambao fisi alikuwa amesubiri kwa hamu. kuu.

Jambo lililomfurahisha fisi kabisa ni kuwa kila mmoja alipewa nafasi ya kujipakulia. Fisi alijaza sahani yake kwa nyama za kila aina: kuku, mbuzi, samaki, ng'ombe. Pia alichukua matunda na mboga. nyingi sana ingawa hakupenda kula mboga na matunda. Hata kabla ya kuanza kula, kelele zilisikika kuwa moto ulikuwa ukiwaka katika nyumba hiyo. Wanyama wengine wote walianza kutoroka. Fisi alishangaa iwapo alifaa kuacha chakula ama aendelee kula. Aliendelea kufurahia vipande vya nyama huku akiramba vidole. Mara moto ulikuwa umemfikia. Alipiga kelele lakini moto ulikuwa umemfikia. Ingawa aliweza kutoka nje, miguu yake ya nyuma ilichomeka.

1. Ni nini kilichofanyika kabla ya Chui na Kondoo kutangazwa kuwa mke na mume?
   1. Moto ulianza kuwaka
   2. Shangwe na kelele zilisikika
   3. Chakula kilianza kuliwa
   4. Nyimbo ziliimbwa
2. Kifungu kinaeleza kuwa wanyama katika sherehe hiyo walikuwa aina wangapi?
   1. 4 
   2. 6
   3. 5
   4. 7
3.  Kisa hiki kinaeleza sababu ya;
   1.  fisi kupenda kula.
   2. miguu ya fisi kuwa mifupi.
   3. fisi kutojua kukimbia.
   4. fisi kutopenda nyama.
4. Kutokana na kisa hiki, tunajifunza kuwa;
   1.  tusiende sherehe.
   2. wanyama wasikusanyike pamoja.
   3. tamaa ni mbaya.
   4. chakula kisiliwe katika harusi.
5. Lengo kuu la fisi kuhudhuria sherehe lilikuwa gani?
   1. kufurahia nyimbo
   2. kufurahia harusi
   3. kukutana na wenzake
   4.  kufurahia chakula
6. Methali gani inayoweza kueleza kisa hiki?
   1. Tamaa mbele mauti nyuma.
   2. Polepole ndio mwendo.
   3. Mtoto umleavyo ndivyo akuavyo.
   4. Achanikaye kwenye mpini hafi njaa.

Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata.

Siku moja wakati wa likizo ya muhula wa kwanza, Kalondu aliamshwa asubuhi na mapema. Kwa kuwa Kalondu hakuenda shuleni, mama yake alimpa maagizo kabla ya kutoka. Mama yake alikuwa akienda sokoni Butere ambako aliuza vyombo mbalimbali vya kutumia jikoni. Kabla ya kutoka, mama yake alimwambia kuwa asitoke nyumbani. Hii ni kwa sababu wezi wangeingia nyumbani kwao na kuiba vitu katika nyumba. Pili aliambiwa kuwa asitumie kifaa chochote cha kidijitali kuingia mtandaoni bila idhini ya mama yake.

Mama alimwacha akinywa chai pale sebuleni huku akitazama vibonzo kwenye runinga. Kalondu alipomaliza kunywa chai, alishindwa cha kufanya. Alitoka nje ya nyumba na kuona kuwa watoto wengine walikuwa wakiendesha baiskeli njiani. Alijipenyeza polepole na kutoka nje ya boma. Watoto hao walimpa baiskeli na kumwambia kuwa asiendes he haraka. Kalondu alianza polepole lakini baada ya muda kidogo aliendesha haraka sana. Mara alianguka chini kwenye jiwe. Kalondu aliumia goti lake na mkono.

7. Kwa nini Kalondu hakuwa ameenda shuleni siku hiyo?
   1. mama yake alimkataza
   2. mama yake alitaka kuenda sokoni
   3.  ilikuwa siku ya Jumamosi
   4. ulikuwa wakati wa likizo
8. Kwa nini mama alimshauri Kalondu asitoke nyumbani?
   1.  Ili wezi wasiingie nyumbani kwao na kuiba
   2.  Ili asiumie wakati akiendesha baiskeli
   3. Ili asipotee akiwa peke yake
   4. Ili asaidie kufanya kazi za nyumbani
9. Unadhani kwa nini mama hakutaka Kalondu atumie kifaa cha kidijitali kuingia mtandaoni bila idhini?
   1. Kwa kuwa ni vibaya kutumia kifaa cha kidijitali 
   2. Kwa kuwa hakiwezi kufanya kazi kama mama hayuko
   3. Kwa kuwa angejipata kwenye mitandao isiyofaa
   4. Pengine kifaa hicho kilikuwa kimeharibika
10. Ungekuwa Kalondu, ungefanya nini baada ya kunywa chai?
    1. Ningerudi kulala
    2. Ningesoma kitabu cha hadithi
    3.  Ningeenda nje kucheza
    4. Ningeenda jikoni kupika
11. Methali gani ambayo haiwezi ikatumika kumshauri Kalondu?
    1. Harakaharaka haina baraka.
    2. Asiyesikia la mkuu huvunjika guu.
    3. Mtoto umleavyo ndivyo akuavyo.
    4. Pole pole ndio mwendo.
12. Yawezekana kuwa mama wa Kalondu aliuza nini kati ya vifaa vifuatavyo?
    1.  kikaango
    2. baiskeli za watoto
    3. viti
    4. vitabu

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali yanayofuata.

Maji yana umuhimu sana katika maisha yetu. Hutumika kufanya mambo mbalimbali maishani. Jambo la msingi ni kuwa maji hutumika katika upishi na kudumisha usafi. Kutokana na hayo, ni jambo la busara kuyatunza maji. Hatufai kuyaharibu maji kwa njia yoyote. Vilevile, tusichafue vyanzo vya maji kama vile mito na bahari. Shughuli kama vile kuoga na kufua hazifai kufanyikia kwenye mito, bahari na maziwa. Uharibifu wa bahari, mito na maziwa huweza kuwaangamiza viumbe wa majini kama vile samaki na kaa. Kila mkenya anafaa kuyajali mazingira yao. Tukihifadhi mazingira, tutaishi maisha bora yasiyokuwa na matatizo mengi.

13. Ni kweli kuwa maji hutumika kufanya;
    1. mambo mengi. 
    2. mambo machache.
    3. mambo mawili.
    4. mambo ya mbali.
14. Ni keli kuwa maji;
    1. yanajua kupika.
    2. hayafai kutunzwa.
    3. hutumika katika usafi.
    4. hayana faida maishani.
15. Tunafaa kufanya nini ili tuishi maisha yasiyokuwa na matatizo mengi?
    1. Kuzingatia lishe bora
    2. Kunywa maji mengi
    3. Kutooga mtoni
    4. Kuhifadhi mazingira

Chagua jibu linalofaa ili kujazia kila nafasi iliyoachwa.

Siku       16       Juma alikuwa akicheza uwanjani. Rafiki       17       ambaye wanapendana sana alijiunga na yeye. Walianza kucheza huku wakiruka     18          furaha. Walipomaliza, waliingia      19           wakala chakula kitamu sana. Walipomaliza kula, walikunywa maji       20          kisha wanaenda kumsaidia mzazi wa Juma kukusanya kuni kwenye shamba lao.

Jibu maswali yanayofuata kulingana na maagizo.

21. Jibu gani linaloonyesha nomino ya wingi?
    1.  maji
    2. kalamu
    3. kitabu
    4. magari
22. Onyesha pambo ambalo huvaliwa kwenye shingo.
    1. kikero
    2. herini
    3. bangili
    4. ushanga
23. Chagua sentensi iliyotumia nomino ya dhahania.
    1. Tutaenda Mombasa kesho.
    2. Maji safi ni ya mgeni.
    3. Mpira wake ni mpya.
    4. Uzalendo ni muhimu kwetu.
24. Chakula gani ambacho huokwa kati ya vyakula vifuatavyo?
    1. nyama
    2. keki
    3. mihogo
    4. ugali
25. Umati ni wa watu kama vile mkungu ni wa
    1. ndizi
    2. maua
    3. mboga
    4. funguo 
26. Nomino za pekee zinahusu yafuatayo isipokuwa;
    1. Majina ya miezi ya mwaka
    2. Majina ya siku za wiki
    3. Majina ya mahali
    4. Majina ya vyakula
27. Panga maneno yafuatayo jinsi yanavyofuatana kwenye kamusi.
    1. mchana
    2. mdudu 
    3. mama
    4. mbuzi
       1. ii, iii, iv, i
       2. iii, iv, i, ii
       3. iii, ii, iv, i
       4. i, ii, iii, iv
28. Jibu gani linaloonyesha matumizi ya herufi kubwa?
    1. Hutumika mwishoni mwa sentensi
    2. Hutumia kuanzisha nomino za pekee
    3. Hutumika kuandika mkato wa maneno
    4. Hutumika kuonyesha wingi wa nomino
29. Unapotumia tarakilishi, kile unachokiandika huonekana kwenye
    1. bodidota
    2. kiwambo
    3. kebo
    4. kitengo kikuu cha uc' ukataji
30. 'Koma' pia huitwa
    1. kiulizi
    2. mkato
    3. kikomo
    4. kitone

INSHA

Andika insha ya masimulizi kuhusu;

MKASA WA MOTO KIJIJINI.

MARKING SCHEME 

1. D
2. B
3. B
4. C
5. D
6. A
7. D
8. A
9. C
10. B
11. C
12. A
13. A
14. C
15. D
16. A
17. D
18. D
19. B
20. B
21. A
22. D
23. D
24. B
25. A
26. D
27. B
28. D
29. B
30. B

Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali 1-5. 

Kabla ya kwanza kufua nguo hakikisha una besheni, sabuni maji safi na mahali pa kwanika. Hakikisha kuwa kuna jua au upepo. Usipange kufua nguo wakati mvua inanyesha. Tenga nguo zinazotoa rangi na zile ambazo hazitoi rangi. Tenga pia nguo chafu sana kutoka kwa zile ambazo si chafu sana usifue soksi na hanchifu pamoja. Soksi huwa na uchafu mwingi. 

Mimina maji ya kutosha kwenye besheni. Tia sabuni kipimo kinachotosha, kama ni sabuni ya unga. Koroga maji hadi povu liwe jingi weka nguo zako kwenye besheni ukitanguliza zile nyeupe. Sugua nguo zako taratibu ukiangazia zaidi sehemu zenye uchafu. Sugua mpaka ziwe safi.. 

1. Ni kipi hakihitaji kati ya hivi unapoanza kufua 4. nguo?
   1. Sabuni
   2. Maji safi
   3. Beseni
   4. Jokofu
2. Ni wakati gani mwafaka wa kufua nguo? Wakati
   1. wa mvua
   2. wa jua au upeро
   3. kuna mawingu
   4. kuna jua
3. Ni vazi lipi halifai kufulia pamoja na mengine?
   1. Soksi
   2. Rinda
   3. Hanchifu
   4. Kaptura
4. Kwa nini unafaa kukoroga maji baada ya kuongeza sabuni ya unga?
   1. Ili povu liwe jingi
   2. Ili kutoa nguo chafu
   3. Ili maji yawe safi 
   4. Ili kupasha maji joto 
5. Ni sehemu ipi katika nguo inayofaa kusuguliwa zaidi unapofua nguo?
   1. Sehemu nyeupe
   2. Sehemu iliyo chafu
   3. Sehemu yenye doa
   4. Sehemu iliyo na rangi 

Soma taarifa ifuatayo kisha ujibu swali 6-10. 

Simba alitangaza nafasi ya naibu wake. Alitaka asaidiwe kuwaongoza wanyama. Ndovu, Sungura, Kobe na fisi walituma maombi yao. Simba aliona bora awape mtihani ili mshindi awe ndiye naibu wake. 

"Nina jogoo ambaye hutaga mayai kila siku mlimani. Je, kutakuwa na mayai mangapi baada ya wiki moja?" Simba aliwauliza. Jibu la ndovu lilikuwa mayai saba. Sungura naye alisema mayai matano. Kobe aliandika sufuri huku fisi akiandika mayai kumi na manne. 

6. Ni mnyama yupi kati ya hawa ambaye hajatajwa kwenye kifungu?
   1. Fisi
   2. Kobe
   3. Sungura
   4. Ngiri 
7. Simba alitangaza nafasi gani katika himaya yake?
   1. Msaidizi wake
   2. Mpishi wake
   3. Naibu wake
   4. Mlinzi wake
8. Ndovu alitoa jibu lipi?
   1. Saba
   2. Matano
   3. Kumi na manne
   4. Sufuri
9. Ni mnyama yupi aliyekuwa kiongozi wa wanyama waliotajwa kwenye kifungu?
   1. Kobe
   2. Sungura
   3. Simba
   4. Ndovu
10. Je, unafikiria ni mnyama yupi aliyeshinda na kuwa naibu wa Simba?
    1. Ndovu
    2. Kobe
    3. Sungura
    4. Simba 

Soma kifungu hiki kisha ujaze nafasi zilizoachwa wazi 11-19. 

Juma alikuwa mwana ___11___ pili katika familia ya Bwana Wanjuma. Mama ___12___ aliaga dunia kutokana na ugonjwa wa saratani. Baadaye baba yake akao mke mwingine wa ___13___ Juma na watoto wao wengine. Mama wa Kambo alianza kwatesa ___14___ baba yao hakujua. 

Mateso yalipozidi, Juma ___15___ kutorokea mtaani na kurandaranda huko. Alikamatwa ___16___ polisi na kupelekwa ___17____ ili aendelee na masomo yake. Alitia bidii za __18___ masomoni hadi akafuzu ___19___na kujiunga na shule ya upili.